મોટાભાગના લોકો તુલસીના ઝાડ વિશે સારી રીતે જાણતા હશે. ભારતના મોટાભાગના હિંદુઓ તેને પોતાના ઘરમાં રાખે છે અને તુલસીની પૂજા પણ કરે છે. આથી તુલસીને અંગ્રેજીમાં બેસિલ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે જેનો અર્થ પવિત્ર થાય છે. તુલસીની પવિત્રતાને જોતા આજે પણ તેના છોડ પર ખોટા મોઢાથી કે સ્નાન કર્યા વિના પાણી રેડવામાં આવતું નથી.
તુલસીને પૂજનીય માનવામાં આવે છે તેની પાછળ ધાર્મિક કારણો છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે તુલસીનો છોડ સ્વાસ્થ્ય માટે કોઈ આયુર્વેદિક ઔષધિથી ઓછો નથી. હા, અમે તમને જણાવી દઈએ કે તુલસીના અપાર સ્વાસ્થ્ય લાભો પણ તેને પૂજા કરવા યોગ્ય બનાવે છે.
આજે અમે તમને તુલસીના કેટલાક એવા ગુણો વિશે જણાવીશું, જેને સાંભળીને તમે ચોંકી જશો. તુલસીના આ ગુણો ઘણા રોગો અને ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓમાં ફાયદાકારક સાબિત થશે. તો ચાલો હવે તુલસીના સ્વાસ્થ્ય લાભો તરફ વળીએ.
તુલસીના 10 ફાયદા
1. તુલસી ઠંડીમાં રાહત આપે છે : તુલસીનો ઉપયોગ શરદી અને શરદીમાં સદીઓથી કરવામાં આવે છે. પહેલાના જમાનામાં જ્યારે એલોપેથિક દવાઓ ઉપલબ્ધ ન હતી ત્યારે મોટાભાગના લોકો તુલસીના પાનની પેસ્ટ બનાવીને તેનો ઉપયોગ શરદી માટે કરતા હતા. તમને જણાવી દઈએ કે આજે પણ તુલસી ઋતુ પરિવર્તનને કારણે થતી શરદીમાં ખૂબ જ અસરકારક છે. તેમાં તમારા તાવને મટાડવાની શક્તિ તો છે જ પરંતુ શરદીના કારણે આવતા તાવથી પણ રાહત મળે છે.
2. કોલેસ્ટ્રોલ લેવલને સંતુલિત કરો : ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલ એક ગંભીર સમસ્યા માનવામાં આવે છે. આનાથી હૃદયને ભારે જોખમ રહે છે. જો તમે આ સમસ્યાથી બચવા માંગતા હોવ તો તમે તુલસીનો ઉપયોગ શરૂ કરી શકો છો. તુલસીના પાનમાં એવા જૈવિક ગુણો હોય છે જે કોલેસ્ટ્રોલના વધતા સ્તરને સામાન્ય બનાવવામાં મદદરૂપ સાબિત થાય છે.
3. બળતરા ઘટાડવામાં ઉપયોગી : હાથ-પગમાં સોજા આવવાની સમસ્યા ઘણા લોકો સાથે જોવા મળે છે. જો તમને પણ આ સમસ્યા હોય તો તમારે તુલસીનો ઉપયોગ શરૂ કરી દેવો જોઈએ. તુલસીમાં એન્ટી-બેક્ટેરિયલ અને એન્ટી-ઓક્સીડેન્ટ ગુણ હોય છે જે બળતરા ઘટાડવામાં અસરકારક છે.
4. વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે : તમે સાંભળ્યું હશે કે રામાયણ કાળમાં એકવાર માતા સીતા હનુમાનજીને ભોજન આપી રહી હતી. પછી ઘણું ખાધા પછી પણ જ્યારે હનુમાનજીની ભૂખ ન સંતોષાઈ ત્યારે માતા સીતાએ તેમને ભોજનમાં તુલસી નાખીને ખવડાવી, જેના કારણે હનુમાનજીની ભૂખ તરત જ શાંત થઈ ગઈ. તમને જણાવી દઈએ કે ત્યારથી તુલસીનું મહત્વ ઘણું છે. કહેવાય છે કે તુલસીમાં ફાઈબર અને કેટલાક એવા ગુણ હોય છે જેનાથી પેટ ભરેલું લાગે છે. આ વ્યક્તિને તેનું વજન સંતુલિત રાખવામાં મદદ કરે છે.
5. પ્રતિરક્ષા વધારવામાં અસરકારક : આજકાલ અનેક પ્રકારની બીમારીઓ ફેલાઈ રહી છે. આવી સ્થિતિમાં રોગો સામે લડવા માટે સારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ હોવી જરૂરી છે. તમને જણાવી દઈએ કે તુલસી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં ઘણી મદદ કરે છે. તેમાં જોવા મળતા એન્ટિબાયોટિક ગુણ તમારા શરીરને ઘણા બેક્ટેરિયા સામે લડવામાં મદદ કરે છે. આ જ કારણ છે કે તુલસીનો ઉપયોગ ઘણી આયુર્વેદિક ઇમ્યુનિટી બૂસ્ટર દવાઓમાં જોવા મળે છે.
6. તુલસી સાથે ખંજવાળ દૂર કરો : ત્વચા સંબંધિત સમસ્યાઓમાં ખંજવાળ પણ ખૂબ જ ગંભીર સમસ્યા છે. જો સમયસર ખંજવાળ બંધ ન કરવામાં આવે તો તે ખૂબ જ ખતરનાક સ્વરૂપ ધારણ કરી શકે છે. તેથી શક્ય તેટલી વહેલી તકે તેની સારવાર કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. ખંજવાળમાં તુલસી ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. તુલસીમાં એન્ટી-ઓક્સીડેન્ટ અને એન્ટી-બેક્ટેરિયલ ગુણ હોય છે જે દાદ, ખંજવાળ જેવા ફંગલ રોગોથી રાહત આપવામાં અસરકારક છે.
7. કેન્સર અટકાવો : કેન્સર જેવી ખતરનાક બીમારીથી પીડિત લોકોની સંખ્યા વધી રહી છે. કેન્સરની બીમારીને કારણે દર વર્ષે ઘણા લોકો મૃત્યુ પણ પામે છે. આવી સ્થિતિમાં શરીરને આ ગંભીર બીમારીથી બચાવવું ખૂબ જ જરૂરી બની ગયું છે. તુલસી કેન્સરને રોકવામાં મદદગાર સાબિત થાય છે. તુલસીમાં જોવા મળતા ફોટોકેમિકલ્સ શરીરને ત્વચા, લીવર અને ફેફસાના કેન્સરથી બચાવે છે.
8. ગળામાં દુખાવો મટાડવો : લોકોને ઘણીવાર ગળામાં ખરાશની સમસ્યા અનેક કારણોસર રહે છે. આવી સ્થિતિમાં આપણા ઘરના વડીલો ઘણીવાર તુલસીના પાનમાંથી બનેલી ચા પીવાની સલાહ આપે છે. તમને જણાવી દઈએ કે આ પદ્ધતિ ખરેખર ખૂબ જ અસરકારક છે. વાસ્તવમાં, તુલસીમાં હાજર એન્ટી-ઈન્ફ્લેમેટરી અને એન્ટી-ઓક્સીડેન્ટ તત્વો ગળાના દુખાવાને દૂર કરવામાં ફાયદાકારક છે.
9. લીવરને સ્વસ્થ રાખવામાં ફાયદાકારક છે : લીવર ફેલ થવાથી ઘણી ગંભીર સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. તેથી લીવરને સારું રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. લિવરને સ્વસ્થ રાખવા માટે તમારે તમારા ભોજનની સાથે તુલસીનું સેવન પણ શરૂ કરી દેવું જોઈએ. તુલસીમાં એવા ઘણા ગુરકારી તત્વો જોવા મળે છે જે ન માત્ર લીવરને મજબૂત બનાવે છે પરંતુ થાઈરોઈડ, ગેસ અને લીવરને લગતી ઘણી સમસ્યાઓમાં પણ ફાયદાકારક સાબિત થાય છે.
10. બ્લડ સુગરને સંતુલિત રાખો : ડાયાબિટીસની સમસ્યામાં વ્યક્તિના શરીરમાં બ્લડ સુગરનું પ્રમાણ વધી જાય છે, જે ક્યારેક ઘાતક સાબિત થાય છે. ડાયાબિટીસની સમસ્યા સંપૂર્ણપણે મટાડી શકાતી નથી, પરંતુ તેને ચોક્કસપણે નિયંત્રિત કરી શકાય છે. બ્લડ સુગરને સંતુલિત રાખવાની સાથે ડાયાબિટીસની સમસ્યામાં તુલસી ઉપયોગી ઔષધિ સાબિત થાય છે. આ જ કારણ છે કે આયુર્વેદમાં પણ ડાયાબિટીસના દર્દીને તુલસીના પાન ચાવવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
