UPSC એટલે કે યુનિયન પબ્લિક સર્વિસ કમિશન, નામ પોતે સૂચવે છે કે આ પરીક્ષા કેટલી મુશ્કેલ છે. પરંતુ હજી પણ દર વર્ષે લાખો લોકો આ પરીક્ષા માટે ફોર્મ ભરે છે અને જેઓ આ પરીક્ષામાં સફળ થાય છે તેઓ IAS., IPS અને IFS જેવી પોસ્ટ્સમાં કાર્યરત છે.
પરંતુ ઘણા લોકો IAS અને IPSને એક સમાન માને છે અને તેઓ તેમની વચ્ચેના તફાવતથી પરિચિત નથી. તો આજે અમે તમને જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ કે આઈ.એ.એસ. અને આઈ.પી.એસ. કોને કહેવામાં આવે છે, આમાંની કઇ પોસ્ટ વધારે છે, તેમની વચ્ચે શું ફરક છે, તેઓ કઇ પોસ્ટ્સમાં રોજગારી આપી શકે છે અથવા તેમની પાસે કેટલું પગાર છે, વગેરે.
કોણ બની શકે છે IAS ?
IAS જેનું પૂર્ણ ફોર્મ ભારતીય વહીવટી સેવા છે. UPSC. પરીક્ષામાં વધુ સંખ્યા મેળવવા પર IAS પોસ્ટ પ્રાપ્ત થાય છે જેના દ્વારા તમે અમલદારશાહીમાં પ્રવેશ કરો છો. IAS માટે ચૂંટાયેલા લોકોને વિવિધ મંત્રાલયો અથવા જિલ્લાના વડા બનાવવામાં આવે છે.
કોણ બની શકે છે IPS ?
IPS એટલે કે ભારતીય પોલીસ સેવા દ્વારા તમે પોલીસ યુનિટના મોટા અધિકારીઓ સાથે જોડાશો. જો તમે આમાંની પોસ્ટ વિશે વાત કરો છો, તો પછી તમે ડીઆરપી અથવા ઇન્ટેલિજન્સ બ્યુરો, ટ્રેની IPSથી CBI ચીફ પણ પહોંચી શકો છો.
IAS અને IPS માં શું અંતર હોય છે ?
IAS અને IPS વચ્ચેના તફાવત વિશે વાત કરતા, બંને વચ્ચે પ્રથમ તફાવત એ છે કે IAS હંમેશા સાદા ડ્રેસમાં હોય છે જેમાં કોઈ ડ્રેસ કોડ નથી. તેથી તે જ સમયે ફરજ પર હોય ત્યારે એક IPS ગણવેશ પહેરવા જરૂરી છે. બીજો તફાવત એ છે કે IAS તેમની સાથે એક અથવા બે બોડીગાર્ડ લઈ શકે છે, પરંતુ IPS સાથે આખો પોલીસ દળ કાર્યરત છે. IAS ને મેડલ આપવામાં આવે છે, જ્યારે IPS. ને “તલવાર ઓફ ઓનર એવોર્ડ” એનાયત કરવામાં આવે છે.
IAS અને IPS નું કામ શું હોય છે ?
જો હું IAS અને IPSના કામની વાત કરું છું, તો સમગ્ર લોક વહીવટ, નીતિ ઘડવાની અને અમલીકરણની જવાબદારી IAS ના ખભા પર છે. તેથી તે જ સમયે એક IPS તેના ક્ષેત્રમાં કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવવાની અને દુર્ઘટનાઓને અટકાવવાની જવાબદારીઓને પૂર્ણ કરે છે.
કેટલો હોય છે પગાર ?
IAS અધિકારીની ખભા પર ઘણી બધી જવાબદારીઓ હોય છે. તેઓએ સરકારી વિભાગો અને અનેક મંત્રાલયો સંભાળવાના છે અને IPS અધિકારીએ ફક્ત પોલીસ વિભાગમાં જ કામ કરવું છે. તેમના કાર્ય અને તેમની જવાબદારીઓને ધ્યાનમાં રાખીને, તેમનો પગાર નિશ્ચિત છે. બંનેના પગારમાં બહુ ઓછો તફાવત છે. સાતમા પગારપંચ પછી, IAS અધિકારીનો પગાર દર મહિને 56,100 થી 2.5 લાખ છે. આ સાથે, તેમને ઘણી વધુ સુવિધાઓ પણ આપવામાં આવે છે. બીજી બાજુ, IPS અધિકારીનો પગાર દર મહિને 56,100 થી 2,25,000 થાય છે. તેમને ઘણી સુવિધાઓ પણ આપવામાં આવે છે.
કોની પાસે હોય છે વધારે પાવર ?
અહીં એક વધુ બાબત જાણવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કે જો એક ક્ષેત્રમાં ફક્ત એક આઈ.એ.એસ. છે, તો બીજી બાજુ એક ક્ષેત્રમાં એક કરતા વધારે IPS હોઈ શકે છે. IASને ઉચ્ચ રેન્ક હોવાને કારણે કોઈપણ જિલ્લાનો ડીએમ બનાવવામાં આવે છે, જ્યારે IPS નીચેની રેન્કને કારણે જિલ્લાનો એસપી બનાવવામાં આવે છે.
IAS અને IPS બંને UPSC પરીક્ષા દ્વારા આવે છે, પરંતુ માત્ર રેન્ક અપ ડાઉન હોવાને કારણે વ્યક્તિને IAS પોસ્ટ મળે છે અને કોઈને IPS આ બંનેમાં IAS ની રેન્ક વધારે છે. જો IAS ડીએમ બને છે, તો તે પોલીસ વિભાગની સાથે સાથે અન્ય ઘણા વિભાગોના વડા છે, તેથી તેમની પાસે વધુ શક્તિ છે અને IPS ફક્ત તેમના પોલીસ વિભાગની કામગીરી સંભાળવાની રહેશે.
આ રીતે, આ લેખ દ્વારા, અમે તમને કહ્યું છે કે IAS અને IPS વચ્ચે શું તફાવત છે? આ સાથે, તમને તેમનું કાર્ય, તેમનો પગાર અને તેમની સાથે જોડાયેલી ઘણી બધી બાબતો જણાવી.
